Рекламный баннер 990x90px ban1
79.17
90.4

Социал керээ

Социал керээ

АРЫН-ШЫРАЙДАН ХҮЛҮМЗҮРҮГ ЫРАВАЗЫН

Социал керээ-биле Тывада бир дугаар диш протезиниң лабораториязы Шагаан-Арыгда ажыттынган. Лабораторияны ажыткан Чалым Андреевич Ховалыг ажылга хаара тудар төптүң учедунга 2023 чылда туруп алгаш, лаборатория ажыдар бизнес-планны тургузуп, баштай Шагаан-Арыгга, ооң соонда Кызылга комиссия мурнунга камгалап алган. Комиссия кежигүннери диш протезиниң лабораториязын ажыдып турарын деткип, чонга кончуг ажыктыг дээрзин демдеглеп, дораан-на чөпшээрепкен.

Социал керээ-биле бодун боду ажыл-биле хандыртынар дээн сайгарлыкчы 350 муң акшазы-биле металлокерамика өрттедир электри дузазы-биле ажылдаар печка, дериг-херекселдер, диш кылыр керамикадан эгелээш гипске чедир херек чүүлдерни садып, чамдыызын соңгаартан чагыдып алган, өрээл арендалап алгаш, чонну хүлээп эгелээн.

Чалым Хакасияның күрүнениң медицина университединиң ортопед стоматолог талазынга диш техниги деп эртемни чедип алган. 2016 чылдан бо үеге чедир 8 чыл дургузунда дуржулгазы бедип, чагыгларны хүлээп, кыска үе дургузунда кылып турар апарган. Кызылдың-даа, Шагаан-Арыгның-даа эмнелгелеринде диш техниги деп ажылдаар олут көрдүнмээн, ынчангаш хуузунда диш лабораториязын ажыдар аргазын дилеп, социал керээ-биле өрээл ажыдып алыр арга ооң күзелин боттандырган.

Сөөлгү үеде садыгларда садып турар аъш-чемниң шынары баксыраан, аъш-чем будуктары, амдан киирер холуксаалар немеп турарындан диштер үрелир болгаш назылаан-даа, аныяк-бичии-даа кижилерниң диштери үрелип, курзуюп турар апарган.

Диш кылдыртыр дээн кижилер кээрге, бир дугаарында аксының иштин көрүп, эмнээр азы турдурар диштер бар болза, стоматологче чорудар. Эмчилээн соонда экирий бээрге, аас иштин хемчээп алгаш, диштериниң хевирин үндүрер, модельди тургузар. Диштиң хевирин тургузуп алгаш, хевир тургузарынга ажыглаан химиктиг бүдүмелди эзилдир, дүжүр хайындырар. Хүл ышкаш хоюг пластмассты сугга хоюткаш, эзилдир хайындырып каапкан бүдүмелдиң орнунче кудар, тускай херекселге пресстей базырар, оон хайындырар. Кылымал дишти тускай эмаль-биле будуур, өңүн таарыштырар. Протез болу бээрге, аас иштинге эптештир чондурар, хоюглаар.

Кышкы үеде ажыл эвээжээр, чылып эгелээрге-ле, чон хөй кээп эгелээр. Чамдык айларда кылдырткан кижилер 40-50-даа чеде бээр. Колдуу сезон аайы-биле чылыг үеде кылдыртып ап турар.

Чалым боду черле ындазында шевер болгаш дарган ажылын база кылыр. Ол бичиизинден тура ачазының, кырган-ачазының кылган ажылынга дузалажып өскен болгаш дарган ажылын кончуг эки билир. Социал керээже кирериниң мурнунда «Гибсталь» деп дарганнар цегинге өөренип, аът дагалары соп, акша ажылдап ап турган. Ооң ачазы Андрей Борбак-оолович кончуг шевер, чүген-чулар, дээрбектер, эзер дерии, эзеңги, даңза, тыва бижектер, чавагалар, кур баштары, аът дагалары дээш кылбас ажылы чок. Чалым ачазының кылып турар ажылын дузалажып кылчыр.

2023 чылда Тыва үндезин культура төвүнүң тургустунганындан бээр 15 чыл оюнда болуп эрткен «Уран дарган» деп мөөрейге кылган ажылы дээш Чалым «Өгбелерниң изи» деп тускай шаңналды алган.

Чалым лаборатория чанынга стоматолог эмчи база турар болза эки, диштерни эмневишаан протезин кылырда сүмележир деп, хуузунда ажылдаксаар стоматолог эмчи дилеп турар. Ынчангаш өрээлинге тускай кресло, инструментилер четчелеп садып алыр күзелдери ам-даа хөй. Ынчангаш ооң эгелеп алган ажылы шуудап, хөгжүүр-ле болзун деп йөрээвишаан, арын-шырайывыстан хүлүмзүрүг ыравайн, диштеривис ча­йынналып чоруур болзун деп күзеп арттывыс.

25037

Оставить сообщение:

Поделитесь новостями с жителями города
Если Вы стали свидетелем аварии, пожара, необычного погодного явления, провала дороги или прорыва теплотрассы, сообщите об этом в ленте народных новостей. Загружайте фотографии через специальную форму.
Полезные ресурсы