05:13 15.10.2025 16+
Улуг-Хем кожууннун чурттакчы чоннунга чарлал тайылбыр!
Социалдыг керээ деп чул?
Ол дээрге берге байдалда турар хамааты-биле азы ог-буле-биле курунени толээлеп турар албан черинин аразында тургустунган дугуржулга бооп турар.
Ону тургузарынын мурнунда куруненин толээлери берге байдалдан ундурери-биле дуза негеттинип турар ог-булени шупту талаларындан ооренип коор. Оон тускайлаттынган хемчеглерни тургузар. Ол хемчеглер ол социал керээге куруненин талазындан кылдынар хемчеглер кылдыр киир бижиттинген боор.
Социал керээнин онзагай чуулу чул дээрге ол чугле чангыс талаланчак эвес. Оон, курунеден ангыда, оске талазындан киржикчизи-хамааты (оон ог-булези). Ол курунеден дузаны албышаан бодунун талазындан, тургустунган берге байдалдан унер дээш шупту куужениишкинни ундурер ужурлуг. Ол хемчеглер база социал керээге кордунген турар ужурлуг.
Социал керээнин талалары-биле ону чедиишкинниг куусеткенинин туннелдери чуу бооп болурул?
Бир-ле дугаарында, хамаатынын азы оон ог-булезинин ажылдап болур хар-назылыг кежигууннеринин куш-ажылчы шупту болгу дег кучузун долузу биле ажыглаар байдалды тургузар;
. Ийиде, кордунген хемчеглерни долузу-биле куусеткенинин туннелинде хамаатынын база оон ог-булезинин орулгалары озуп-ковудеп, амыдыралынын шынары бедиири;
Уште, тодаргай ог-булеге хамаарыштыр эвес, а долузу-биле коор чуве болза, азырадыкчы хоон чавырлыыр, хамаатыларнын боттарынын амыдыралы, ог-булезинин, чоок улузунун амыдырал чуртталгазы дээш харыысалгазы бедиир ужурлуг.
Социал керээнин кол чуулдери:
Социал керээнин талалары, ында бодунга хамаарыштыр шупту кордунген хемчеглерни долу кууседииринге белени, кузели.
Ийиде, хамаатыларга хамаарыштыр хемчеглер тускайланчак, кижи бурузунун, ог-буле бурузунун байдалындан тургустунар.
Уште, дуза тургустунган сорулганы долузу-биле чедеринче угланыышкынныг боор. А сорулга – хамаатыны (оон ог-булезин) берге байдалдан ундурери.
Социал керээ-биле кандыг угланыышкыннарлыг хемчеглерни хаара тударыл?:
Угланыышкыннар янзы-буру болгаш хой, ындыг-даа болза эн кол 3 угланыышкын бар:
1. Ажыл-агый тыварынга база ажылга тургустунарынга деткимче чедирери.
Бо таварылгада социал керээ чарып алган хамаатыларга дузаны чедирбишаан, ажылга тургустунуп алган уезинден эгелеп акша-шалын толевиринден ангыда 3 азы 4 айнын тургузунда ай санында материалдыг деткимчени толээр. Оон деннели 19522 акша болур.
2. Дараазында угланыышкын хамаатыларнын боттарын ажыл-биле хандырары болгаш сайгарлыкчы бот-идепкей чоруун деткиири-биле дуза.
Дуза кандыг байдалда боорул дээрге хамаатыларга ажыдып турар херээнге чугула техника, ажыл чепсектери садып алырынче азы таарымчалыг байдалдар тургузарынче ажыглап болур. Оон хемчээли 350 000 мун акша.
3. Кодээ ажыл-агый сайзырадыр дээн хамаатылар мал бажы дээн чижектиг чуулдерни садып ап болур. Материалдыг деткимченин тунну 200 000 мун акша.
Социал керээни чарып тургаш эн-не кол билип аар чуул: хамаатылар берге байдалдан унер дээш бир-ле дугаарында боттары сонуургалдыг болгаш болгу дег кужениишкиннерни ундурери чугула.
Социал керээни алыр кузелдиг болгаш шиитпирлээр айтырыглары бар чоннувусту Улуг-Хем кожууннун чонну ажылга хаара тудар топке (ЦЗН) кээрин чаладывыс!
Бистин турар адрезивис: Улуг-Хем кожуун, тову Шагонар хоорай, кудумчузу Пушкина, бажын 6-2
Харызаажыыр телефоннар: 8-394-38-2-11-33
8
Оставить сообщение: